Anatomia: Budowa skóry

Skóra i warstwa podskórna tworzą powłokę ciałą. Stanowi ona barierę między środowiskiem zewnętrznym a wewnętrznym, zapobiega nadmiernej utracie wody przez organizm i chroni go przez wnikaniem drobnoustrojów chorobotwórczych. Ponadto odbiera wiele informacji płynących ze środowiska zewnętrznego. Bierze także udział w termoregulacji, wydalaniu produktów przemiany materii oraz syntezie witaminy D3.

Komórki barwnikowe

Barwa skóry zależy m.in. od ilości melaniny - barwnika występującego w powierzchniowych warstwach naskórka. Melaninę produkują rozgałęzione komórki, zwane melanocytami, które znajdują się w warstwie podstawnej naskórka. Za pomocą wypustek barwnik ten jest z nich przekazywany do wyżej położonych komórek. Zadaniem melaniny jest pochłanianie promieniowanie nadfioletowego (UV) zawartego w promieniowaniu słonecznym, a tym samym ochrona DNA przed uszkodzeniami powodowanymi przez to promieniowanie.
Melaniny są związkami wielocząsteczkowymi, które zabarwiają skórę, włosy, tęczówkę oka i sierść. Pochodzą z tyrozyny.
Eumelanina - barwnik brązowy, pochłania UVB
Feomelanina - czerwony,  bogaty w siarkę
Rasa czarna wytwarza wyłąćznie eumelaninę, rasa celtycka obydwa z przewagą feomelaniny nie posiadającej właściwości ochronnych.
Czynniki mające pozytywny wpływ na powstawanie melanin to siarka, witamina D3, estrogeny, MSH, ACTH. Czynniki mające negatywny wpływ na powstawanie melanin to kortykosteroidy i kwas askorbinowy

Rogowaciejące wytwory naskórka

Do wytworów naskórka należą włosy, paznokcie oraz gruczoły potowe i łojowe. Włosy i paznokcie są zbudowane głównie martwych komórek wypełnionych białkiem - keratyną.

Paznokcie

Osłaniają końcowe odcinki palców. Rosną ok. 0,1 mm dziennie (3 mm miesięcznie). Wyrastają z macierzy paznokcia, którą stanowią nieustannie dzielące się komórki.

Włosy

Poza wargami oraz wewnętrzną stroną dłoni i stóp włosy pokrywają całą powierzchnię skóry człowieka. W ciągu miesiąca włosy rosną ok. 12 mm. Każdy włos żyje mniej więcej 3 lata, a następnie wypada i jest zastępowany nowym.

Budowa i czynności skóry

Skóra spełnia bardzo ważną funkcję dla całego ustroju, osłaniając narządy wewnętrzne przez wpływami środowiska zewnętrznego, jednocześnie utrzymuje równowagę między ustrojem, a otoczeniem.

Odgrywa ważne role:

• ochronną w stosunku do czynników mechanicznych, fizycznych, chemicznych i bakteryjnyc
• w regulacji cieplnej
• w czynności wydzielniczej i regulacji równowagi wodno-oddechowej.
• w czynności resorbcyjnej
• jako narząd czucia
• w metabolizmie białek, lipidów, węglowodanów i witamin
• w procesach czynnościowych ustroju

Funkcje skóry:

aktywne: reakcje na bodziec zewnętrzny, ochrona przed drobnoustrojami, wchłanianie składników, wydzielanie potu i łoju, zmiana ciśnienia przez kurczenie i rozszerzanie naczyń krwionośnych, odbieranie bodźców (dotyk, ból, ucisk, temperatura)

bierne: ochrona przed zimnem, promieniowaniem UV, uciskiem, urazami, tarciem

Skóra składa się z :

• Naskórka - Epidermis
• Skóry właściwej - Corium. Dermis
• Tkanki podstawnej - Subcutis, Hipodermis

Poza tym zawiera:

przydatki (paznokcie, gruczoły łojowe, potowe, mieszki włosowe)

naczynia krwionośnie, naczynia chłonne oraz zakończenia nerwowe.

Flora skóry

Skóra po porodzie zostaje natychmiast skolonizowana przez różne mikroorganizmy: bakterie, wirusy, drożdże i grzyby. Flora skóry małego dziecka składa się z gronkowców białych i złocistych, paciorkowców, maczugowców i pałeczki okrężnicy. U nastolatków dodatkowo możemy wyróżnić pakietowce. U dorosłego człowieka stałą florę bakteryjną tworzą bakterie gramm dodatnie: Strephyloccocus, Corynobacterium, Propianibacterium. Najwięcej mikroorganizmów zawierają dłonie, owłosiona skóra głowy, pachy, czoło, kończyny, plecy

Unaczynienie skóry

Głęboka sieć naczyniowa znajduje się na granicy skóry właściwej i tkanki podskórnej.
Powierzchniowa sieć umiejscowiona jest w warstwie brodawkowatej skóry właściwej. Obie sieci są ze sobą połączone pionowymi naczyniami łącznymi.

Tętnice i naczynia włosowate zaopatrują tkankę, żyły i naczynia limfatyczne odprowadzają. Naczynia limfatyczne odprowadzają płyn tkankowy. Naskórek nie jest ukrwiony, jest odżywiany przez dyfuzje ze skóry właściwej.

Unerwienie skóry

Dotyczy zarówno naskórka jak i skóry właściwej. W naskórku znajdują się zakończenia nerwowe, cała sieć główna pozostaje w skórze właściwej.
Unerwienie wegetatywne - przydatki skóry oraz naczynia krwionośny
unerwienie czuciowe - zmysł dotyku, aksony czuciowe uformowane w:
- wolne zakończenia nerwowe; mieszki włosowe i gruczołu łojowe
- rozgałęzione zakończenia nerwowe; mieszki włosowe i komórki Merkla
- upostacione zakończenia nerwowe; ciałka Ruffiniego, Wegnera-Meissreram Vester-Puciniego.